در حال حاضر با توجه به مشکلات مربوط به ریزش مو، جدیدترین روش‌های درمانی به‌منظور جلوگیری از این عارضه، به‌عنوان امری مهم در زمینه زیبایی و بهداشت افراد ارائه شده‌اند. یکی از دارو‌های شناخته شده و مؤثر در این زمینه، داروی ماینوکسیدیل (Minoxidil) است. طبق مطالعات صورت گرفته، این ترکیب شیمیایی تأثیرات مثبت و شگفت‌انگیزی در افزایش رشد موها دارد. شرکت‌های داروسازی این محصول را در اشکال مختلفی چون قرص، سرم، کپسول، شربت و محلول تزریقی تولید می‌کنند. در این مقاله از صندلی قصد دادیم تا به توضیح ماینوکسیدیل چیست؟ بپردازیم و تمامی خصوصیات آن را به‌طور کامل توضیح دهیم. لطفا با ما همراه باشید.
انواع دارو‌های ماینوکسیدیل
دارو‌های ماینوکسیدیل اشکال و انواع مختلفی دارند. اشکال مختلف این دارو مانند محلول، قرص و… با توجه به سن و شرایط جسمانی فرد، توسط پزشک تجویز می‌شوند. انواع مختلف این محرک رشد مو نیز شامل ماینوکسیدیل‌های دو درصد و پنج درصد است. البته ده درصد نیز در داروخانه‌ها به‌فروش می‌رسد که فقط باید توسط آقایان مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه ماینوکسیدیل ۲ درصد و ۵ درصد را به‌طور مختصر توضیح می‌دهیم.
ماینوکسیدیل ۲ درصد
معمولاً در این نوع دارو در هر صد گرم، دو گرم minoxidil وجود دارد. این محصول معمولاً مورد استفاده خانم‌ها قرار می‌گیرد و تنهایی دارویی است که برای درمان طاسی خانم‌ها مورد تأیید سازمان FDA قرار گرفته است. ماینوکسیدیل دو درصد پاورهر دلتا دارو، یک نمونه از این محصول است.
ماینوکسیدیل ۵ درصد
نمونه دیگری از این محصول در داروخانه‌ها وجود دارد که ماینوکسیدیل پنج درصد است. در این محصول در هر صد گرم محصول، پنج گرم minoxidil وجود دارد. مصرف این دارو برای آقایان، مناسب است زیرا سرعت جذب بالایی دارد و باعث افزایش طول موی مینیاتوری در آقایان می‌شود. ماینوکسیدیل پنج درصد پاک دارو، نمونه‌ای از این محصول است.
تأثیر ماینوکسیدیل بر ریزش مو
داروی ماینوکسیدیل با کوتاه کردن فاز استراحت یا تلوژن چرخه رشد مو، باعث حرکت موها به‌سمت مرحله آناژن یا مرحله رشد فعال می‌شود. این موضوع بیانگر این است که مرحله رشد موها طولانی‌تر شده و موها زمان کمتری در حالت استراحت، سپری می‌کنند. همین امر باعث تحریک آنها می‌شود و آنها را وادار می‌سازد تا زودتر وارد مرحله رشد فعال شوند.
در واقع این دارو باعث بهبود جریان خون در پوست سر می‌شود و مواد مغذی و ویتأمین‌های مورد نیاز برای رشد موها را تأمین می‌کند. در آقایانی که مستعد به طاسی مردانه هستند، این دارو باعث تحریک رشد مو، تراکم مو و بهبود ضخامت موها می‌شود.
عوارض ماینوکسیدیل
هر دارویی در کنار فواید درمانی فراوانی که دارد، ممکن است به‌صورت ناخواسته عوارضی نیز ایجاد کند. اگرچه عوارض استفاده از ماینوکسیدیل بسیار کم و ناچیز است؛ اما درصورت مشاهده هر گونه علائمی چون خارش یا بثورات پوستی، بروز آکنه، سوزش پوست سر، قرمز شدن پوست، تورم و رشد مو‌های صورت به پزشک مراجعه کنید.
از نشانه‌های پوستی جذب بیش از اندازه این دارو نیز می‌توان به علائمی چون سرگیجه، درد قفسه سینه، تاری دید یا اختلالات بینایی، غش کردن، گرگرفتگی، سردرد، ضربان قلب نامنظم یا سریع، افزایش وزن، سوزن‌سوزن شدن و تورم دست، پا و صورت اشاره کرد.
نکات مهم قبل از مصرف ماینوکسیدیل
قبل از استفاده ماینوکسیدیل، باید عوارض مصرف در کنار فواید آن سنجیده شوند. اگر نسبتبه این دارو یا هر نوع داروی دیگری آلرژی و حساسیت دارید، باید این موضوع را با پزشک درمیان بگذارید. همچنین اگر به انواع دیگر آلرژی از جمله موادغذایی، حیوانات یا مواد نگهدارنده مبتلا هستید، بهتر است به پزشک اطلاع دهید. در ادامه برخی از نکات مهم که باید قبل از مصرف ماینوکسیدیل به آنها توجه شود، می‌پردازیم.
- اطفال و سالمندان: در مورد اثربخشی و ایمنی ماینوکسیدیل در کودکان اطلاعات علمی معتبری هنوز منتشر نشده است. از این رو برای افراد زیر ۱۸ سال، مصرف این دارو صرفاً با تشخیص و تجویز پزشک امکان‌پذیر است. طبق مطالعات بالینی صورت گرفته این دارو برای سالمندان ایمن و قابل استفاده است. اما بیشترین اثربخشی این محصول روی قشر جوانی است که به‌تازگی دچار ریزش مو شده‌اند.
- شیردهی و بارداری: این دارو در گروهC قرار دارد، یعنی مصرف آن توصیه نمی‌شود و در صورت نیاز، فقط با دستور پزشک، اجازه مصرف آن وجود دارد. در دوران شیردهی نیز در مورد استفاده موضعی از این دارو اطلاعات کافی وجود ندارد. نوع خوارکی آن نیز به‌دلیل انتشار در شیر مادر، توصیه نمی‌شود. به‌طورکلی در دوران بارداری و شیردهی بهتر است از مصرف خودسرانه این دارو اجتناب شود.
- تداخلات دارویی: در هنگام مراجعه به پزشک باید مصرف دارو‌های بدون نسخه یا هر نوع داروی تجویز شده را به او اطلاع دهید. در هنگام خوردن برخی از غذاها، نباید بعضی از دارو‌ها مصرف یا استفاده شوند؛ زیرا باعث بروز واکنش‌های ناخواسته در بدن می‌شوند. همچنین مصرف تنباکو و الکل با برخی از دارو‌ها ممکن است باعث ایجاد تداخلات دارویی شود. برای اطلاع از چنین مواردی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- بیماری‌های زمینه‌ای: اگر به بیماری زمینه‌ای خاصی مبتلا هستید، حتماً آن را با پزشک در میان بگذارید. از این بیماری‌های زمینه‌ای می‌توان به بیماری‌های دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی و… اشاره کرد. همچنین در افرادی که مبتلا به مشکلات پوستی مانند سوزش، خارش یا آفتاب سوختگی هستند، احتمال جذب بیش از حد ماینوکسیدیل وجود دارد که این امر ممکن است برای فرد عوارضی به همراه داشته باشد.
نحوه مصرف ماینوکسیدیل
در جعبه داروی ماینوکسیدیل، یک برگه دستورالعمل وجود دارد که باید به‌خوبی آن را مطالعه کنید و طبق دستورالعمل پیش روید. میزان مصرف این دارو باید مطابق با تجویز پزشک باشد؛ زیرا مصرف بیش از حد آن باعث افزایش جذب پوستی می‌شود. همچنین استفاده از آن برای دیگر نقاط بدن، تنها به تجویز پزشک امکان‌پذیر است؛ زیرا استفاده از آن در سطح وسیعی از پوست، باعث بالابردن احتمال جذب پوست می‌شود و عوارضی چون مشکلات قلبی و عروقی را به همراه دارد.
در هنگام مصرف، نباید از محصولات پوستی مختلف دیگر در آن ناحیه استفاده کرد. در دوره‌ای که از این محصول استفاده می‌کنید، استفاده از رنگ‌ها و حالت دهنده‌های مو، بلا مانع است؛ اما حتماً باید قبل استفاده، سرتان کاملا تمیز و شسته شده باشد. در صورت فراموش‌کردن یک نوبت مصرف این دارو، نباید در نوبت بعدی برای جبران دوز ازدست‌رفته، مقدار آن را افزایش داد. به‌هیچ‌عنوان دفعات یا مقدار مصرف این دارو را بدون تجویز پزشک، افزایش ندهید.
این محصول حاوی الکل است و ممکن است باعث خشکی پوست سر شود؛ از این رو باید نحوه صحیح مصرف آن را از دارؤساز یا پزشک خود بپرسید. رشد مجدد موها، امری زمان‌بر است و برای مشاهده علائم اولیه رویش موها باید حداقل ۴ ماه صبر کنید. اگر بعد از چهار تا شش ماه استفاده از این محلول، هیچ گونه نشانه‌ای مبنی بر بهبود وضعیت موها مشاهده نکردید یا اینکه احساس کردید استفاده از آن باعث عوارض جانبی در شما شده است، حتماً این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
نحوه نگهداری از داروی ماینوکسیدیل
بعد از استفاده از دارو، درپوش آن را محکم ببندید. این دارو باید از رطوبت، گرما و نور مستقیم دور باشد. همچنین از یخ‌زدگی آن نیز جلوگیری کنید. آن را باید از دسترس اطفال دور نگه دارید. در هنگام مصرف به تاریخ انقضای آن توجه کنید و به‌هیچ‌عنوان از دارو‌های تاریخ مصرف گذشته، استفاده نکنید.
موارد منع مصرف ماینوکسیدیل
قبل از استفاده از دارو حتماً اطلاعات دارویی مانند موارد منع مصرف، موارد احتیاط، نحوه مصرف و… که روی بسته‌بندی آن درج شده است را بادقت مطالعه کنید. مهمترین موردی که می‌بایست در هنگام مصرف تمامی دارو‌های گیاهی و شیمیایی به آن توجه کرد، موارد منع مصرف آنها است. موارد منع مصرف ماینوکسیدیل شامل حساسیت به این دارو و فئوکروموسیتوم است. همچنین مصرف این دارو باعث تشدید آنژین صدری نیز می‌شود.
چه کسانی باید از محلول ماینوکسیدیل استفاده کنند؟
استفاده از محلول ماینوکسیدیل برای افرادی که از ریزش مو‌های خود کلافه شده‌اند و توانایی پرداخت هزینه کاشت مو را ندارند، مناسب است. این محلول به تقویت و رشد موها کمک می‌کند؛ به‌طوری‌که در مراحل ابتدایی درمان، می‌توانید مو‌هایی نازک و نرم را در جا‌های خالی مشاهده کنید. این موها به‌مرور محکم‌تر و تیره‌تر می‌شوند و در نهایت صاحب مو‌هایی زیبا و یکدست می‌شوید. این دارو بیشتر به شکل محلول و فوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در افرادی که ریزش موی موضعی یا سکه‌ای دارند، نوع محلولی شکل این دارو مناسب‌تر است؛ زیرا در صورت استفاده از فوم، مواد به میزان کافی به کف سر نمی‌رسد و نمی‌تواند به طور کامل جذب آن شود.
جمع‌بندی
در این مقاله در مورد مصرف ماینوکسیدیل صحبت کردیم. توضیح دادیم که عوامل زیادی مانند مشکلات هورمونی، مواد شیمیایی، تغذیه نامناسب، استرس و موارد دیگر باعث ریزش مو در افراد می‌شوند. کسانی که دچار این عارضه شده‌اند، احتمالاً از طرف دوستان و آشنایان خود با روش‌های درمانی مختلفی آشنا می‌شوند. درمان ریزش مو با ماینوکسیدیل، یکی از رایج‌ترین روش‌های موجود برای جلوگیری از ریزش موها در آقایان و خانم‌هاست. محرک رویش موی ماینوکسیدیل، حتماً باید با تجویز پزشک مصرف شود؛ زیرا نمی‌تواند برای تمامی افراد، مؤثر باشد. به‌طورمثال برای درمان ریزش سکه‌ای در افراد، می‌توان از این دارو استفاده کرد در حالی که مصرف آن برای افرادی که مشکلات هورمونی دارند، تأثیرگذار نیست.
