بوتاکس (Botulinum Toxin) نوعی سم است که از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم به دست می‌آید. این سم برای استفاده پزشکی به شکل محلول تزریقی به بازار عرضه می‌شود و با نام‌های تجاری مختلف شناخته می‌شود. این ماده بیشتر برای تسکین چین‌وچروک‌های صورت استفاده می‌شود؛ اما کاربردهای دیگری نیز دارد.
همچنین به‌عنوان یک ضدچروک عمل می‌کند و با مسدودکردن اعصابی که عضلات را تحریک می‌کنند، باعث کاهش انقباض عضلات صورت می‌شود. ضمن اینکه می‌تواند در درمان رعشه‌های ماهیچه‌های غیرارادی، مانند بلفارواسپاسم (رعشه پلک) و سرخوشی مؤثر باشد. علاوه بر این می‌تواند به‌عنوان یک عامل موقت، عرق‌ریزی بیش از حد در مناطقی مانند بینی، زیر بغل، دست و پاها را کاهش دهد.در این مقاله از صندلی همراه باشید تا در مورد بوتاکس، عملکرد، نواحی تزریق، مزایا و عوارض آن بیشتر بدانید.
بوتاکس چیست و چگونه عمل می کند؟
بوتاکس یک درمان تأیید شده توسط FDA است که برای جوان‌تر و سالم‌تر جلوه‌دادن پوست، عمدتاً پوست صورت، از طریق شل کردن عضلات خاص استفاده می‌شود. علاوه بر مزایای زیبایی، مزایای دیگری نیز برای انجام این درمان وجود دارد.
اگرچه در ابتدا از آن برای صاف‌کردن خطوط و چین‌وچروک‌های ایجاد شده در ناحیه صورت به دلیل افزایش سن استفاده شد، اما پس از تحقیقات فراوان، پزشکان دریافتند که بوتاکس دارای کاربردها و مزایای پزشکی دیگری نیز هست.
شیوه تزریق بوتاکس صورت به این صورت است که برای صاف‌کردن کامل خطوط و چین‌وچروک‌ها، میزان مناسبی از این ماده را به عضله خاصی از ناحیه موردنظر، تزریق می‌کنند. سپس سرم BOTOX با ممانعت از تمام سیگنال‌هایی که به طور معمول از عصب به عضله ساخته می‌شوند، عضله را شل می‌کند.
پس از تزریق، عضله دیگر نمی‌تواند منقبض شود و به چین‌وچروک‌ها اجازه می‌دهد تا نرم شوند و به‌مرورزمان به طور کامل ناپدید شوند. رایج‌ترین نواحی بوتاکس معمولاً در ناحیه ابرو، جایی که خطوط اخم ایجاد می‌شود و اطراف چشم، پای کلاغ در اطراف چشم و پیشانی قرار دارند.
نواحی تزریق بوتاکس
قسمت‌های مختلفی از پوست صورت است که می‌توان تزریق BOTOX را به منظور هدف مورد نظر، انجام داد که در ادامه هرکدام را توضیح داده‌ایم.
پیشانی
تزریق انواع بوتاکس در نواحی پیشانی به‌منظور کاهش چین‌وچروک‌های خطوط افقی روی پیشانی (چین‌های جبهه) و خطوط عمودی بین ابروها (چین‌های ابرو) استفاده می‌شود.
چشمان
تزریق می‌تواند در دو منطقه مهم دور چشم انجام شود. تزریق در ناحیه پایینی چشم (زیر چشم) به‌منظور کاهش چین‌وچروک‌های معروف به چین‌های خرچنگی (Crow’s Feet) استفاده می‌شود.
منطقه اطراف دهان
ممکن است در نواحی اطراف دهان مانند لب بالا و پایین برای کاهش چین‌وچروک‌های خطوط افقی (خطوط لبخند) و چین‌های گردن (خطوط چانه) نیز استفاده شود.
ماهیچه‌های گردن
در مناطقی که ماهیچه‌های گردن به‌شدت تنش دارند و موجب چینش و چروک‌های عمودی در منطقه گردن می‌شوند، بوتاکس به‌صورت تزریقی استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: بوتاکس مو چیست؟
روش تزریق بوتاکس
تزریق باید توسط پزشک متخصص در زمینه زیبایی و پوست انجام شود. این روش به‌طورکلی شامل مراحل زیر است:
- مشاوره: قبل از هر تزریق، پزشک با شما مشاوره می‌کند تا نیازها و انتظارات شما را بررسی و منطقه‌های موردنیاز را تعیین کند. او نیز به شما درباره فرایند، ریسک‌ها و نتایجِ ممکن، توضیح می‌دهد.
- آماده‌سازی: پس از تعیین منطقه‌های تزریق، پزشک محل تزریق را ضدعفونی می‌کند و ممکن است استفاده از یخ یا مواد موضعی ضددرد را نیز توصیه کند تا احساس راحتی شما در هنگام تزریق، افزایش یابد.
- تزریق: پزشک با استفاده از سوزن بسیار نازک، مقدار مناسبی از بوتاکس را به عضله موردنظر تزریق می‌کند.
کاربردها و فواید بوتاکس
یکی از رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین درمان‌های بوتاکس، کاهش علائم پیری به‌ویژه برای کاهش چین‌وچروک است. به طور خاص، تزریق بوتاکس با مهار سیگنال‌های عصبی که حالت‌های چهره را تحریک می‌کنند، از چین‌وچروک‌های پویا جلوگیری کرده و آنها را کاهش می‌دهد.
این روش را می‌توان با سایر درمان‌های زیبایی همراه کرد تا بدون نیاز به جراحی، به جوان‌سازی پوست کمک کند. تزریق‌های غیرتهاجمی مانند بوتاکس، واقعاً به یکی از بهترین راه‌ها برای به‌دست‌آوردن ظاهری جوان و احیا به روشی سریع، مؤثر و مقرون‌به‌صرفه تبدیل شده‌اند.
عوارض بوتاکس
تزریق بوتاکس معمولاً به‌طورکلی ایمن است، اما ممکن است عوارض جانبی کوچکی نیز داشته باشد. برخی از عوارض بوتاکس شامل موارد زیر است:
- التهاب و قرمزی: ممکن است در محل تزریق التهاب و قرمزی کوچکی رخ دهد. این علائم معمولاً به طور موقت و خودبه‌خود برطرف می‌شوند.
- درد و تورم: برخی افراد ممکن است درد و تورم موقتی را در محل تزریق احساس کنند.
- خارش: برخی افراد ممکن است خارش موقتی در ناحیه تزریق را تجربه کنند.
- عوارض موقت چشم: در برخی افراد، تزریق در نزدیکی چشم‌ها ممکن است باعث بروز عوارض موقتی مانند خشکی چشم، قرمزی موقتی چشم و برخی مشکلات دیداری موقتی شود. این عوارض معمولاً به طور خودبه‌خودی برطرف می‌شوند، اما در صورت بروز مشکلات جدی چشمی، باید به پزشک معالج مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: علت چین و چروک دور چشم و لب
بهترین زمان انجام بوتاکس
زمان مناسب برای تزریق به‌ویژه بهترین سن بوتاکس صورت برای هر فرد وابسته به عوامل مختلفی از جمله نیازهای شخصی و مشکلات پوستی و عضلانی اوست. برای مثال برخی افراد ممکن است به دنبال ازبین‌بردن چروک‌ها و چین‌های صورت باشند. در این صورت، می‌توانید زمان تزریق را بر اساس نیازهای شخصی خود تنظیم و با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین بعضی از مشکلات پوستی، مانند رعشه پلک یا عرق‌ریزی بیش از حد، ممکن است در برخی فصل‌ها بیشتر مشاهده شود، در این صورت می‌توانید زمان تزریق را برای نیمه دوم فصل‌های بهار و تابستان تنظیم کنید.
به‌طورکلی اگر متوجه چروک‌ها شده‌اید یا علاقه‌مند به پیشگیری از آنها هستید، ممکن است زمان آن رسیده باشد که بوتاکس را در نظر بگیرید. لازم به ذکر است که تمام موارد استفاده تأیید شده توسط FDA برای بزرگسالان ۱۸ سال به بالاست. همچنین اواسط ۲۰ سالگی یا اوایل ۳۰ سالگی بهترین زمان برای تزریق است.
مدت زمان ماندگاری بوتاکس
نتایج کلی تزریق بوتاکس بسته به بیمار متفاوت است. اما، به‌طورکلی، اثرات تزریق می‌تواند بین ۳ تا ۵ ماه باقی بماند. بیمارانی که بار اول تزریق می‌کنند، ممکن است نتایج خود را در مدت‌زمان ۶ ماه ببینند، درحالی‌که سایر بیماران ممکن است فقط تا ۲ ماه متوجه نتایج شوند.
به‌خاطر داشته باشید که درمان‌های بوتاکس بخشی از یک برنامه درمانی کلی است و نه یک راه‌حل یکپارچه برای مبارزه با چین‌وچروک! پس از اولین تزریق و برای حفظ نتایج، بهتر است با تشخیص پزشک دوره درمان را تکمیل کنید.
اقدامات لازم پیش از انجام بوتاکس
پیش از تزریق لازم است در مورد برند تولیدکننده این ماده، تحقیق کنید. از جمله بهترین برندهای بوتاکس می‌توان به برند دیسپورت، مسپورت، زئومین، ژوو، نورونوکس، کنیتوکس و درماتوکس است. همچنین قبل از انجام تزریق، می‌توانید اقدامات زیر را برای آماده‌سازی خود انجام دهید:
مشاوره با پزشک
قبل از هر اقدامی، بهتر است با یک پزشک متخصص در این زمینه مشاوره کنید. او می‌تواند شما را در مورد مزایا، محدودیت‌ها، ریسک‌ها و نتایج بدست آمده، آگاه سازد و سؤالات شما را پاسخ دهد.
بررسی تاریخچه بهداشتی
پزشک شما ممکن است قبل از تزریق، تاریخچه بهداشتی شما را بپرسد. اطلاع از بیماری‌های مزمن، داروهای استفاده شده و حساسیت‌هایی که دارید، اطمینان حاصل می‌کند که این درمان غیرتهاجمی برای شما مناسب است.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
در برخی موارد، پزشک ممکن است شما را تا چند روز قبل از تزریق، به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه کند تا خطر عفونت را کاهش دهد.
عدم استفاده از آسپرین و ضدالتهاب‌ها
قبل از تزریق، بهتر است در مدت‌زمان مشخصی (معمولاً دو هفته) قبل از انجام آن، از مصرف آسپرین، ایبوپروفن و سایر داروهای ضدالتهابی خودداری کنید. این داروها ممکن است خونریزی را افزایش دهند.
مراقبت های بعد از بوتاکس صورت
پس از تزریق، پزشک ممکن است به شما دستورالعمل‌هایی بدهد تا نتایج بهتر و دوام بیشتری داشته باشد. این شامل جلوگیری از فشار و ماساژ مستقیم مناطق تزریقی، عدم لمس زیاد منطقه‌ها و اجتناب از ورزش‌های سنگین و استرس فیزیکی در روزهای اول پس از تزریق می‌شود.
پس از انجام بوتاکس صورت، برخی مراقبت‌های اصلی را باید رعایت کنید تا به نتایج بهتر و طولانی‌مدتی دست یابید. به‌عنوان‌مثال سعی کنید ناحیه تزریق را لمس نکنید و فشار زیادی روی آن اعمال نکنید. همچنین در روزهای اول پس از تزریق، از ماساژ یا فشار مستقیم روی ناحیه تزریق‌شده خودداری کنید.
علاوه بر این، در روزهای اول پس از تزریق، از حمام‌های بخار، سونا یا دیگر فعالیت‌هایی که ممکن است منجر به بالابردن دما و تعرق شدید شوند، خودداری کنید. لازم به ذکر است که در چند روز اول بعد از تزریق، از ورزش‌های سنگین فیزیکی خودداری کنید.
فرق تزریق بوتاکس و ژل
تزریق بوتاکس و ژل هر دو روشی هستند که در زمینه زیبایی و جوان‌سازی پوست استفاده می‌شوند، اما با روش و کاربرد متفاوتی عمل می‌کنند. بوتاکس یا توکسین بوتولینوم آ نوعی ماده است که به‌عنوان عامل مخفی کننده عضلات عمل می‌کند. با تزریق این ماده، عضلات زیر پوستی که مسئول تشدید چین‌وچروک‌ها هستند، مسدود شده و تنش آنها کاهش می‌یابد. عملکرد این روش، به‌صورت موقت است و نیاز به تزریق دوره‌ای تکراری دارد تا نتایج، حفظ شود.
ژل‌ها به‌عنوان مواد پرکننده استفاده می‌شوند تا حجم و شکل مناطق خاصی از صورت را بهبود ببخشند. این محصولات معمولاً شامل اسید هیالورونیک و مواد پرکننده دیگری می‌شوند که در پوست قرار می‌گیرند تا حجم دهند. ژل‌ها معمولاً برای پرکردن چین‌وچروک‌های عمیق‌تر صورت مانند خطوط اطراف دهان و پرکردن لب‌ها استفاده می‌شوند. نتایج ژل‌ها نیز معمولاً موقت است و نیاز به تزریق دوره‌ای تکراری دارد تا نتایج حفظ شود.
بیشتر بخوانید: تفاوت ژل و بوتاکس
سخن پایانی
در این مطلب از صندلی در مورد بوتاکس، مزایا، معایب و کاربرد آن صحبت کردیم. مهم است که هرگونه تزریق توسط پزشک متخصص و مجرب انجام شود. درمان‌ها نیز تقریباً بدون درد هستند. بیشترین دردی که تجربه خواهید کرد، نیشگون‌گرفتن خفیف هنگام تزریق سوزن به پوست است.
همچنین پیش از تزریق، به پزشک خود اطلاع دهید که در حال مصرف داروهای خاصی هستید. برخی داروها ممکن است با این روش، تداخلی داشته باشند و ممکن است پزشک بخواهد که مصرف آنها را قبل از تزریق متوقف کنید.
