تب، افزایش دمای بدن بیش از حد طبیعی است که معمولاً به دلیل عفونت ایجاد می‌شود. برخلاف تصور رایج، شدت تب لزوماً با جدیت بیماری مرتبط نیست. بیشتر موارد خفیف در عرض چند روز خودبه‌خود برطرف می‌شود. تب خفیف در واقع می‌تواند به سیستم ایمنی کمک کند تا از شر عفونت خلاص شود و در کودکان بین ۶ ماه تا ۶ سال می‌تواند باعث تشنج شود. همچنین اگر ۴۲.۴ درجه سانتی گراد یا بالاتر باشد به ویژه در افراد مسن می‌تواند به طور دائمی به مغز آسیب برساند. روش‌های مختلفی برای درمان تب وجود دارد که در این مقاله از صندلی آنها را بیان می کنیم.
نحوه اندازه گیری تب
به‌طورکلی عوامل مختلفی برای بروز تب در بدن وجود دارد که عمده‌ترین آن عفونت است. به طور معمول دمای نرمال و عادی بدن در بازه ۳۶.۵ تا ۳۷.۲ درجه سلسیوس قرار دارد. افزایش دما بیش از این مقدار تب تلقی می‌شود. روش‌های مختلفی برای اندازه گیری دمای بدن وجود دارد و عمده‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- اندازه‌گیری دمای بدن از طریق دهان: این روش بیشتر در افراد بزرگسال و کودکان بالای ۴ سال به کار می‌رود. در این روش یک دماسنج در دهان فرد بیمار قرار گرفته و تب اندازه‌گیری می‌شود.
- اندازه‌گیری دمای بدن به روش رکتال (مقعدی): این روش بیشتر در مورد کودکان کاربرد دارد و میزان دمای بدن را نشان می‌دهد.
- اندازه‌گیری دمای بدن از زیر بغل (آگزیلاری): این روش نیز برای گرفتن تب کودکان مناسب است و جزو رایج‌ترین روش‌ها به شمار می‌رود.
- اندازه‌گیری دمای بدن از گوش: از طریق گوش نیز می‌توان دمای بدن را اندازه‌گیری کرد. این روش هم برای کودکان بالای سه ماه و هم برای بزرگسالان مناسب است.
- اندازه‌گیری دمای بدن از پوست (پیشانی): در این روش از یک دستگاه کوچ ویژه برای گرفتن تب استفاده می‌شود؛ اما خیلی دقیق نیست.
نحوه پایین آوردن تب بدون دارو
به‌طورکلی روش‌های مختلفی اعم از دارویی و غیردارویی برای کاهش درجه تب وجود دارد. روش دارویی شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و قرص‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن است. اما بهترین روش برای پایین آوردن دمان بدن استفاده از درمان‌های غیردارویی و خانگی هست. در ادامه ۱۰ راهکار رایج برای کاهش تب را بیان می‌کنیم.
۱- قرار دادن پارچه نخی یا جوراب مرطوب روی مچ پا: این روش برای پایین آوردن تب کودکان مناسب است. برای این کار باید پارچه نخی یا جوراب را خیس کرده و روی مچ کودک یا فرد بیمار قرار دهید.
۲- پاشویه کردن: برای این کار یک تشت را از آب ولرم پر کرده و پاهای فردی که تب دارد را در آن قرار دهید. این کار باعث پایین آمدن تب می‌شود. البته حواستان باشد تا بیمار دچار لرز نشود.
۳- مصرف مایعات: تب موجب کاهش آب بدن می‌شود، بنابراین مصرف مایعات مانند چای گیاهی و آب میوه طبیعی ضروری است. همچنین مصرف مایعات به کاهش و درمان افزایش دمای بدن نیز کمک می‌کند. تا می‌توانید سعی کنید در این مواقع به بیمار غذاهای آبکی مانند سوپ بدهید و از او بخواهید تا آب میوه‌های تازه خصوصا آب سیب و موادی که حاوی ویتامین سی است، مصرف کنند.
۴- سرد کردن سر و گردن: برای کاهش درجه تب می توانید سر و گردن را با یک پارچه نخی یا حوله مرطوب خنک کنید.
۵- استفاده از آب نمک: آب نمک نیز برای کاهش دمای بدن موثر است. کافی است که آن را از طریق بینی غرغره کنید.
۶- استراحت در محیط گرم و آرام: برای پایین آوردن تب نباید بیمار در محیط‌های سرد قرار گیرد، زیرا این کار موجب تشدید بیماری می‌شود. به همین منظور بهتر است بیمار در یک محیط نسبتا گرم یا با دمای معمولی استراحت کند.
۷- غرغره کردن: با غرغره کردن آب و نمک از راه گلو می‌توان تب را کاهش داد. از ترکیب سرکه و عسل نیز می‌توان برای غزغره کردن استفاده کرد.
۸- استفاده از یخ در صورت داشتن حالت تهوع: در صورت داشتن حال تهوع همراه با تب می‌توان از یخ نیز استفاده کرد. بیمار باید یخ را بمکد تا هم حالت تهوع از بین برود و هم دمای بدن پایین بیاید.
۹- استفاده از کمپرس مرطوب برای خنک کردن: برای این کار باید یک کیسه کمپرس را از آب معمولی یا خنک پرکرده و دست‌ها و پاها و یا بدن خود را با آن خنک کنید.
۱۰- حمام با آب ولرم: برای آنکه تب بیمار را پایین آورد، می‌توان از دوش آب گرم نیز کمک گرفت. لازم نیست آب داغ باشد، بلکه بیمار باید با آب گرم که نه خیلی سرد و نه خیلی داغ است، دوش بگیرد. در این مواقع هم باید خیلی دقت کنید که بیمار دچار لرز نشود.
درمان تب در منزل
روش‌های خانگی زیادی برای درمان تب و کاهش دمای بدن وجود دارد. خوردن چای کشمش یکی از روش‌های خانگی برای پایین آوردن تب است. برای این کار باید مقداری کشمش را در یک لیوان آب گرم خیس کرده و پس از گذشت پس از مدتی کمی از آن بنوشید. چای مریم‌گلی نیز برای کاهش دمای بدن بسیار مناسب است. می‌توانید به چای مریم‌گلی کمی آب‌لیمو نیز اضافه کرده و سپس میل کنید.
از دیگر نوشیدنی‌هایی که می‌توانید برای کاهش تب از آنها استفاده کنید، می‌توان به چای کاهو اشاره کرد. نوشیدن این چای به کاهش دمای بدن و تب کمک زیادی می‌کند. خوردن بستنی نیز در صورتی که پزشک آن را ممنوع نکرده باشد، بسیار کمک‌کننده است و موجب پایین آمدن تب می‌شود. چای ریحان از دیگر نوشیدنی‌های مناسب است که می‌توانید به بیمار بدهید تا برای کاهش دمای بدنش، آن را بنوشد.
روش های سنتی درمان تب
روش‌های سنتی زیادی برای درمان تب در خانه وجود دارد. به‌عنوان‌مثال کم‌کردن دمای منزل یکی از ساده‌ترین راهکارها است. در زمان بیماری بهتر است از غذاهای سبک مثل سوپ و آش استفاده کنید. خوردن غذاهای سنگین و چرب می‌تواند به تشدید تب کمک کند. خوردن ماست و ترکیب ماست‌وخیار نیز توصیه می‌شود. آب خیار و آب هسته گیلاس برای از بین بردن تب، کاربرد دارند و به درمان آن کمک زیادی می‌کنند.
ترکیب چای کوهی و مرزنگوش نیز بسیار کمک کننده است. همچنین مخلوط آب سیب و عسل نیز در کم‌شدن تب و دمای بدن مؤثر است. همچنین دوش‌گرفتن با سرکه و آب نیز از درمان‌های سنتی و خانگی است و به کم‌شدن دمای بدن کمک زیادی می‌کند. خوردن آب‌میوه‌های طبیعی مانند آب‌پرتقال و آب انار برای درمان تب بسیار مفید هستند. همچنین میوه‌هایی مانند گلابی و گریپ‌فروت نیز در ازبین‌بردن آن مؤثر است.
زمان مراجعه به پزشک هنگام تب
درمان‌های خانگی همیشه برای درمان تب و دیگر بیماری‌ها مناسب نیستند و در صورت تشدید علائم حتماً باید به پزشک مراجعه کرد. اگر تب بیش از سه روز طول بکشد و بالای ۳۹ درجه باشد باید به دکتر مراجعه کنید. در صورت داشتن تب و لرز و سر درد نیز حتماً باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید. همچنین اگر همراه تب علائمی مانند مانند استفراغ، سفتی گردن، حساسیت پوستی، ضربان قلب تند، لرز یا اسپاسم عضلانی داشتید باید خیلی سریع برای درمان نزد پزشک اقدام کنید. علاوه بر این حالت‌هایی مانند گیجی و خواب آلودگی همراه با تب خطرناک هستند و نباید با روش‌های خانگی آن را درمان کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله از صندلی در مورد نحوه درمان تب و کاهش آن صحبت کردیم. ضمن اینکه توضیح دادیم که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید تا خطری سلامتی بیمار را تهدید نکند. این را هم متذکر شدیم که تمامی درمان‌های خانگی برای فروکش‌کردن دمای بالای بدن در هنگام بیماری مناسب نیستند، پس حتما از تاثیر مثبت روشی که استفاده می‌کنید، مطمئن شوید. اگر شما هم روش‌هایی غیر از آنچه که در این مقاله به آنها اشاره کردیم می‌شناسید و در منزل برای کاهش تب استفاده می‌کنید که موثر است، لطفا در بخش نظرات برایمان بنویسید. از اینکه تا انتهای این مقاله همرا ما بوده‌اید، سپاسگزاریم.
