علل ایجاد ترک های پوستی و روش های درمان آن

ترک پوستی یا استرچ مارک رگه‌ها یا خطوطی هستند که به رنگ‌های قرمز، صورتی، قهوه‌ای، سیاه و بنفش در سراسر پوست مشاهده می‌شوند. رنگ این رگه‌ها در ابتدا تیره‌تر است و به مرور کمرنگ و محو خواهد شد، اما به طور کامل از بین نمی‌رود. بهترین راهکار برای جلوگیری از ایجاد ترک‌های پوستی این است که افراد وزن خود را ثابت نگه دارند. زیرا مهم‌ترین عامل ایجاد ترک‌های پوستی، کاهش یا افزایش ناگهانی و سریع وزن است.

در این مطلب از صندلی قصد داریم اطلاعات بیشتری درباره استرچ مارک و علائم آن، علت ایجاد آن و همچنین بروز آن در دوران نوجوانی صحبت کنیم. ضمن اینکه در مورد انواع ترک‌های سطحی و عمیق، روش‌های درمان و همچنین رفع این مشکل با ورزش نیز اطلاعاتی ارائه دهیم. پس حتما تا انتها همراه ما باشید.

ترک پوستی چیست؟

ترک پوستی یا استرچ مارک (Strech Mark) یک نوع عارضه پوستی بی‌ضرر است که در نواحی مختلف بدن مانند پوست شکم، سینه‌ها، ران‌ها، باسن، پشت کمر، پشت بازوها و پشت پاها دیده می‌شود و با عوارضی مانند آتروفی، فرورفتگی، تحریک و خارش پوست همراه است.

استریا (striae) نام دیگر خطوط و ترک‌های رنگی موجود روی پوست نواحی مختلف بدن است که با تخریب بافت کلاژن در لایه درم به وجود می‌آید. لایه درم بعد از اپیدرم دومین لایه پوستی به شمار می‌رود و رگ‌های خونی، فولیکول‌های مو، الاستین، کلاژن، غدد عرق و چربی در این لایه قرار دارند. پوستِ بسیاری از افراد از جمله زنان باردار به دلیل کشیدگی بیش از حد، دچار ترک‌های پوستی می‌شود.

رنگ ترک‌ها در ابتدا معمولا قرمز یا بنفش است؛ اما به مرور زمان به سفید رنگ تبدیل خواهد شد. ترک‌های پوستی هیچ ضرری ندارند. فقط گاهی اوقات با تحریک و خارش همراهند و خانم‌های جوان را از لحاظ کاهش زیبایی ظاهری پوست بدن نگران می‌کنند.

علت ایجاد ترک های پوستی

علل مختلفی در ایجاد ترک پوستی دخیل هستند. مهم‌ترین علل عبارت‎اند از:

• کشیدگی پوست در اثر افزایش ناگهانی وزن به شکل عضله یا چربی؛
• کاهش شدید وزن در اثر تمرین‌های ورزشی سخت؛
• افزایش سطح هورمون کورتیزون در بدن؛
• عوامل ژنتیکی؛
• استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی؛
• مصرف طولانی مدت پردنیزون؛
• ابتلا به بیماری‌های کلیوی؛
• باردار شدن به ویژه در سن پایین؛
• خشکی پوست؛
• نازک شدن‌ پوست به دلیل مصرف پماد کورتیزون به مدت زیاد؛
• ابتلا به سندروم کوشینگ یا سندروم مارفان؛
• ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس؛
• ابتلا به دیابت نوروپاتی؛
• تغییرات هورمونی و رشد ناگهانی بدن در دوران بلوغ؛
• افزایش سن و کاهش سطح کلاژن‌سازی در پوست؛

علت ایجاد ترک پوستی در نوجوانی

ایجاد ترک پوستی در نوجوانان یک امر کاملا طبیعی است. تقریبا ۷۰% از دختران نوجوان و ۴۰% از پسران نوجوان به دلیل تغییرات هورمونی، جهش رشد ناگهانی و افزایش وزن، دچار ترک‌های پوستی در نواحی مختلف بدن خود می‌شوند. زمانی که بدن نوجوانان جهش رشدی را تجربه کند و دچار کشیدگی پوست شود، رشته‌های الاستین و کلاژن موجود در لایه درم آسیب دیده و باعث به وجود آمدن ترک‌های پوستی می‌شود.

انواع ترک های پوستی

انواع شایع ترک پوستی شامل موارد زیر است:

• ترک‌های پوستی دوران نوجوانی به دلیل جهش رشدی، تغییرات هورمونی و افزایش وزن؛
• ترک‌های پوستی دوران بارداری موسوم به استریای گراویداروم؛
• ترک‌های پوستی ناشی از چاقی و اضافه وزن؛
• ترک‌های ناشی از کاهش وزن شدید در اثر ورزش‌های سنگین؛
• ترک‌های پوستی ناشی از نازک شدن پوست موسوم به استریای آتروفیکا؛
• ترک‌های پوستی ناشی از ابتلا به برخی از بیماری‌های ژنتیکی موسوم به استریای پاتولوژیک؛
• ترک‌های پوستی قرمز رنگ موسوم به استریای روبرا؛
• ترک‌های پوستی سفید رنگ موسوم به استریای آلبا؛
• ترک‌های پوستی ناشی از بریدگی‌ و زخم‌های ایجاد شده در پوست توسط چاقو؛

ترک های پوستی سطحی

ترک‌های پوستی سطحی، نوعی از ترک پوستی هستند که در مناطقی از لایه‌های خارجی پوست با الاستیسیته پایین مانند شکم، سینه، ران و پهلو و در اثر تغییرات هورمونی و افزایش وزن ناگهانی ایجاد می‌شوند. رنگ ترک‌های سطحی پوست ابتدا قرمز است؛ اما به مرور زمان از میزان قرمزی آن کاسته شده و به رنگ صورتی تغییر می‌کند. برای بهبود ترک های پوستی سطحی نیازی به درمان‌های تخصصی نیست و با راهکارهای خانگی قابل درمان هستند‌.

ترک های پوستی عمیق

اگر میزان خشکی در پوست نواحی مختلف بدن از جمله شکم، ران، پهلو، بازو، سینه و زانو بیش از حد باشد، نوع ترک ایجاد شده در این قسمت‌های پوست، عمیق خواهد بود و لایه‌های پوست با شدت بیشتری آسیب می‌بینند. برای کاهش ترک های پوست عمیق و درمان آن‌ها روش‌های خانگی گزینه مناسبی نیست و حتما باید با استفاده از روش‌های دیگر تحت نظر پزشک متخصص پوست و مو برای درمان اقدام کرد. علت به وجود آمدن ترک‌های پوستی عمیق نیز مانند ترک‌های سطحی نیز افزایش رشد در دوران بلوغ، افزایش وزن در دوران بارداری، انجام ورزش‌های سنگین بدنسازی، عوامل ژنتیکی و… است.

انواع روش های درمان ترک های پوستی

برای رفع و درمان انواع ترک پوستی، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد. هر یک از این روش‌ها به کاهش ترک‌های پوستی کمک می‌کنند. بسیاری از افراد به دنبال راهی هستند که ترک‌های قدیمی یا جدید خود را به طور کامل از بین ببرند و با این اقدام اعتماد به نفس خود را افزایش دهند. با روش‌های درمان که شامل درمان‌های کلینیکی، درمان دارویی، درمان‌های خانگی و درمان از طریق ورزش است، می‌توان آثار به جا مانده از ترک یا جای زخم‌های ایجاد شده روی پوست که به شکل ترک‌ دیده می‌شوند، درمان کرد.

درمان های کلینیکی ترک های پوست

عنوان بهترین روش درمان ترک های پوستی را می‌توان به درمان‌های کلینیکی اختصاص داد. مهم‌ترین درمان‌های کلینیکی ترک پوستی عبارت‌اند از:

• لیزر: در این روش که به عنوان بهترین روش رفع سریع ترک های پوستی شناخته می‌شود؛ لایه‌های سطحی پوست یا اپیدرم با استفاده از اشعه لیزر برداشته شده و پروتئین‌ها بازسازی قسمت‌های آسیب‌دیده پوست را شروع می‌کنند.
• روش میکرودرم آبریژن: یکی دیگر از روش‌های کلینیکی درمان ترک پوستی میکرودرم آبریژن است که با کمک دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود‌. در این روش پوست آسیب‌دیده با کریستال لایه‌برداری شده و سلول‌های مرده پوست با کمک لوله مکنده از روی آن جدا می‌شوند.
• روش میکرونیدلینگ: میکرونیدلینگ یک روش کلینیکی بسیار موثر است که با تزریق کوکتل مزوتراپی در لایه‌های زیرین پوست، احیای سلول‌های پوست انجام شده و با افزایش کلاژن‌سازی ترک‌های پوستی را از بین می‌برد.

درمان استرچ مارک با دارو

یکی دیگر از روش‌های درمان استرچ مارک یا ترک‌های پوستی تجویز دارو توسط متخصص پوست است. استفاده از دارو‌های موضعی مانند پماد ترتینوئین (ویتامین A) و محصولات ضد ترک OTC تاثیر زیادی در محو شدن آثار ترک‌های پوستی دارد. اما به این نکته مهم توجه داشته باشید که مصرف دارو به افراد نوجوانی که پوستشان دچار ترک شده است، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود‌. زیرا در بسیاری از موارد ترک‌های پوستی در نوجوانان به مرور زمان از بین رفته و محو می‌شوند‌. استفاده از داروهای موضعی برای خانم‌های باردار و شیرده نیز مناسب نیست. زیرا این داروها جذب پوست شده و منجر به تغییر کیفیت شیر مادر یا به خطر افتادن سلامتی جنین خواهد شد.

درمان های خانگی ترک های پوستی

برای درمان ترک‌های سطحی پوست معمولا از درمان‌های خانگی استفاده می‌شود. این درمان شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن آلوئه‌ورا، زیتون و نارگیل؛
• استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده حاوی ویتامین و مواد مغذی؛
• ماساژ منظم پوست با استفاده از انواع روغن؛
• مصرف آب کافی برای افزایش رطوبت و جلوگیری از خشکی پوست؛
• مصرف رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد غذایی و ویتامین‌ها؛
• ترکیب شکر و آبلیمو با روغن طبیعی و مالش آن به پوست؛
• استفاده از ژل آلوئه‌ورا؛
• کاهش مصرف قهوه و کافئین؛

رفع ترک پوستی با ورزش

اگر افرادی که با مشکل ترک پوستی مواجه هستند از مزایای ورزش و تاثیر آن در رفع ترک‌های پوستی آگاه باشند؛ بلافاصله برای ثبت نام در یک باشگاه اقدام می‌کنند. اما به نظر شما ورزش چگونه باعث بهبود و کاهش ترک روی پوست می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که ورزش با تغذیه سلول‌های پوست، بهبود گردش خون، دفع سموم و مواد زائد، ارسال سریع مواد مغذی به پوست، بهبود شرایط مزمن پوست، تقویت سیستم ایمنی بدن، جلوگیری از پیری زودرس پوست و به تعویق انداختن علائم پیری، کمک به حفظ سلامتی عمومی بدن باعث کاهش ترک‌های پوستی و جلوگیری از بیشتر شدن آ‌ن‌ها می‌شود‌. لازم به ذکر است که ورزش در درمان ترک‌های ناشی از زخم چاقو، تاثیری ندارد. این نوع ترک حتما باید با روش‌های کلینیکی مانند لیزر درمانی برطرف شود.

پیشگیری از ایجاد ترک های پوستی

برای پیشگیری از ایجاد ترک‌های پوستی به نکات زیر توجه داشته باشید:

• وزن خود را با دریافت کالری مناسب کنترل کنید.
• بدن خود را هیدراته نگه‌ دارید و آب کافی بنوشید.
• رژیم غذایی شما باید سرشار از ویتامین و مواد مغذی باشد.
• حتما در رژیم غذایی خود مواد حاوی ویتامین C و روی بگنجانید.
• مصرف ویتامین D و غذاهای حاوی هیالورونیک اسید را فراموش نکنید.
• در صورت مشاهده ترک پوستی بلافاصله به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
• به صورت مداوم ورزش کنید.
• از مواد بهداشتی و شوینده‌های استاندارد و مرغوب استفاده کنید‌.

جمع‌بندی

در این مطلب توضیح دادیم که استریا چیست و گفتیم که نام دیگر ترک پوستی است و درد و عوارضی ندارد و برای سلامتی بدن، مضر نیست. درمان خانگی، کلینیکی و دارویی را نیز برایتان شرح دادیم و گفتیم که چگونه می‌توانید از بروز آن با متعادل‌نگه‌داشتن وزنتان جلوگیری کنید. در صورتی‌که تجربه حذف این ترک‌ها از روی پوست خود را دارید و ما در این متن به آن اشاره نکردیم، لطفا در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.