حساسیت به عطر به عنوان یکی از شایع‌ترین حساسیت‌ها، جزء مشکلاتی است که حدود ۱ درصد از افراد بزرگسال و ۱.۸ درصد از کودکان و نوجوانان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که این عارضه فقط نسبت به عطرها و ادکلن‌ها محدود نمی‌شود؛ بلکه هر عطر و بویی که از محصولات مراقبت از پوست، لوسیون‌ها، شامپوها، دئودرانت‌ها، دستمال‌های مرطوب، شمع‌ها، خوشبوکننده‌های هوا، نرم‌کننده‌ها، شوینده‌ها و غیره به مشام می‌رسد، ممکن است باعث بروز حساسیت عطری شود. در این مطلب قصد داریم در مورد دلیل حساسیت به بوی عطر، علائم، نشانه‌ها و روش درمان آن صحبت کنیم و توضیح دهیم که چه عطرهایی سبب بروز حساسیت نمی‌شوند.
علت حساسیت به عطر
بسیاری از افراد بعد از استشمام رایحه بعضی از عطرها به سردرد مبتلا می‌شوند. حملات میگرنی نیز بعد از بوییدن عطرهای تند، شدت پیدا می‌کند. مهم‌ترین دلیل حساسیت نیز واکنش بدن به یکی از مواد موجود در ترکیبات عطر است. در ترکیبات عطرها مواد شیمیایی مختلفی به کار می‌رود. یکی از مواد پرکاربرد، حلال معطری به نام Limonene است. با وجود این ماده، احتمال حساسیت به خوشبوکنندهها افزایش می‌یابد. لیمونن نه تنها قابلیت تجزیه دارد و مواد حساسیت‌زای قوی ایجاد می‌کند؛ بلکه پتانسیل واکنش با آلاینده‌های خطرناکی مانند فرمالدئید و استالدئید را نیز دارد.
بیشتر بخوانید: بادی اسپلش چیست؟
یکی دیگر از مواد شیمیایی رایج که در تولید عطرها و ادکلن‌ها کاربرد دارد، لینالول است. این ماده از روغن اسطوخودوس استخراج می‌شود. مشتقات این ماده با قرارگرفتن در معرض هوا، باعث ایجاد آلرژن‌های تماسی می‌شوند. ساختار سیستم ایمنی بدن انسان به گونه‌ای است که در مقابل مواد ناشناخته واکنش دفاعی نشان می‌دهد. واکنش‌های آلرژیک مانند عطسه و سرفه مواد ناشناخته خارجی را از بدن دور می‌کند تا آسیبی به سلامتی وارد نکنند. یکی دیگر از دلایل حساسیت به بوی عطر، ابتلای افراد به یک بیماری زمینه‌ای مانند آسم است. بیماران مبتلا به آسم با استشمام بوی عطر و ادکلن دچار تنگی نفس می‌شوند.
علائم و نشانه های حساسیت عطری
علائم و نشانه‌های حساسیت به عطر، بر اساس نوع حساسیت فردی، متفاوت است و به دو گروه حساسیت تنفسی و حساسیت پوستی تقسیم می‌شوند. علاوه بر این ممکن است سطح حساسیت در هر فرد با فرد دیگر متفاوت باشد. علائم ضعیف به تدریج پس از مدت کوتاهی بهبود می‌یابند. علائمی که شدت آنها در سطح متوسط است، با درمان‌های خانگی برطرف می‌شوند؛ اما علائم شدید به این سادگی‌ها برطرف‌شدنی نیستند و فرد حتما برای درمان باید به یکی از نزدیک‌ترین مراکز درمانی نزدیک به محل سکونت خود مراجعه کند. از مهم‌ترین علائم و نشانه های حساسیت به بوی عطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارش گلو؛
- خارش چشم‌ها؛
- خارش و قرمزی پوست؛
- سوزش بدون التهاب پوست؛
- حساس شدن پوست نسبت به تابش نور آفتاب؛
- عطسه کردن؛
- خارش و آبریزش بینی؛
- بسته شدن مسیر تنفس؛
- احتقان یا گرفتگی بینی؛
- سرفه‌های پی در پی؛
- تحریک شدن مخاط گلو؛
- سردرد خفیف تا شدید؛
- تنگی نفس؛
- ریزش اشک از چشم‌ها؛
- سرگیجه و حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- متورم شدن زبان، چشم‌ها و لب‌ها؛
- شوک آنفیلاسکی؛
- ایجاد کهیر روی پوست؛
- تشدید علائم در بیماران مبتلا به آسم؛
- تنگ شدن قفسه سینه و ایجاد خس خس در آن؛
- خارش اطراف چشم؛
- پوسته پوسته شدن و خشکی پوست؛
- ناتوانی در تمرکز؛
- حساسیت تماسی روی گردن، دست و زیر بغل؛
- بثورات ملتهب و خارش‌دار؛
- ایجاد احساس درد در عضلات؛
بیشتر بخوانید: روش های نگهداری صحیح از عطر
جلوگیری از بروز حساسیت به بوی عطر
برای اینکه از بروز این عارضه جلوگیری کنید، میتوانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
دور نگه داشتن محصولات عطری از بدن و محیط اطراف خود
یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از بروز علائم و نشانه‌های حساسیت به عطر این است که محصولات عطری شامل عطر، ادکلن، صابون‌ها، لوسیون‌ها، نرم‌کننده‌های پارچه، شوینده‌های لباس، خوشبوکننده هوا، لوازم آرایشی معطر، محصولات مراقبت از پوست، شمع‌های معطر، اسپری‌ها و غیره را در محیط اطراف خود قرار ندهید.
خریداری محصولات بدون عطر و بو
با توجه به این که آلرژی به عطر روز به روز در حال افزایش است، شرکت‌های تولیدکننده انواع صابون، شوینده، شامپو و غیره ترجیح می‌دهند که محصولات بدون عطر تولید کنند. این محصولات دارای گواهی EPA safer Choice از آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا هستند. محصولات دارای گواهی MADESAFE نیز به عنوان محصولاتی بدون عطر و بدون مواد حساسیت‌زا شناخته می‌شوند.
استفاده از عطرهای و ادکلن‌های خیلی ملایم
روش دیگری که برای پیشگیری از بروز علائم حساسیت به بوی عطر و ادکلن پیشنهاد می‌شود، استفاده از عطرها و ادکلن‌های خیلی ملایم است. تندبودن رایجه، تاثیر بسیار زیادی در بروز علائم حساسیت دارد. بسیاری از افراد پس از بوییدن عطرها و ادکلن‌های گرم و تند دچار سردرد شدید می‌شوند. آن‌های برای پیشگیری از آلرژی، باید از عطرها و ادکلن‌های معتدل و ملایم استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: تفاوت های عطر، ادکلن و ادوپرفیوم
انجام تست حساسیت برای شناسایی ماده حساسیت‌زا
سریع‌ترین روش جلوگیری از حساسیت به عطر انجام تست حساسیت برای شناسایی ماده آلرژزای موجود در عطر است. در تولید انواع عطر و ادکلن و محصولات معطر از ترکیبات مختلفی استفاده می‌شود. برخی از ترکیبات شیمیایی تاثیر زیادی در بروز حساسیت در افراد دارند. برای انجام تست حساسیت باید از یک پزشک متخصص کمک بگیرید. پزشک با ریختن قطرات مختلف روی پوست دست، واکنش‌های پوست را مورد بررسی قرار می‌دهد و در نهایت موفق به شناسایی ماده آلرژی‌زا می‌شود تا فرد از این به بعد در معرض عطرها، ادکلن‌ها و محصولات معطر حاوی آن ماده قرار نگیرد.
روش درمان حساسیت به بوی عطر
بهترین روش درمان حساسیت به بوی عطر و ادکلن این است که در زمان خرید این محصولات به سراغ محصولات اصل و اورجینال با رایحه‌ای معتدل و ملایم بروید. آنها حتما باید از مراکز معتبر خریداری شوند. در ترکیبات محصولات غیر اصل و تقلبی از مواد حساسیت‌زا و بی‌کیفیتی استفاده شده است. اگر آلرژِ پیشرفته‌تر شد و با علائمی مانند جوش‌های بزرگ یا کهیر دردناک، خارش شدید پوست، احساس خستگی و خواب آلودگی، سردرگمی، سرگیجه غیرعادی، استفراغ، تهوع، بالا رفتن ضربان قلب و غیره همراه بود، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم مناسب‌ترین دارو‌ها، کرم‌ها و پمادها را برای درمان، تجویز می‌کند.
داروهایی که برای کاهش علائمی مانند خارش بینی و گرفتگی بینی تجویز می‌شوند عبارتاند از داروی سیتریزین، داروی لوراتادین و داروی دیفن هیدرامین. این سه دارو جزء داروهای بدون نسخه یا اصطلاحا OTC هستند. اگر علائم حساسیت عطری به صورت التهاب و خارش پوست بروز پیدا کند، پزشک کرم‌ها و پمادهایی تجویز می‌کند که در ترکیبات آنها ماده ضد التهاب هیدروکورتیزون وجود دارد. این ماده با کاهش التهاب پوست باعث درمان خارش و قرمزی آن می‌شود. استفاده از کرم‌های بدون عطر، لوسیون و مرطوب‌کننده، کمپرس آب سرد، استحمام با آب ولرم نیز حساسیت‌های پوستی ناشی از بوی عطر و ادکلن را تسکین می‌بخشد.
افرادی که به بوی عطر، ادکلن و سایر محصولات معطر حساسیت دارند، باید با اطرافیانشان در مورد آلرژی خود صحبت کنند و این موضوع را به آنها اطلاع دهند تا دیگر هنگام ملاقات با آنها از محصولات معطر تند و حساسیت‌زا استفاده نکنند. زدن واکسن آنفلونزا نیز برای تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل ترکیبات حساسیت‌زای عطرها و ادکلن‌ها گزینه مناسبی است.
چه عطرهایی سبب بروز حساسیت نمی‌شوند؟
استفاده از عطرهای طبیعی و ارگانیک مانند عطر شمعدانی، عطر پرتقال، عطر اسطوخدوس، عطر یاس رازقی، عطر گل مریم، عطر گل نرگس و غیره که با استفاده از رایحه‌های خوشبو و دلپذیر روغن‌های گیاهی، عصاره‌ها و ترکیبات گیاهی گل‌های خوشبو تولید شده‌اند، احتمال بروز علائم حساسیت به عطر را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. در عطرهای طبیعی از هیچ گونه ماده شیمیایی، مواد مصنوعی و نگهدارنده استفاده نمی‌شود. مواد شیمیابی آلرژن که در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارند، توسط سازمان و غذا و دارو به گروه‌های مختلفی مانند فلزات، رنگ‌ها، نگهدارنده‌ها، عطرها و غیره تقسیم شده‌اند.
بیشتر بخوانید: عطرهای پرفروش زنانه
آلرژن‌های عطری علائمی شبیه به آلرژی فصلی ایجاد می‌کنند. این در حالیست که عطرهای طبیعی فاقد آلرژن، رایحه ملایمی دارند و هیچ واکنشی در بدن افراد مبتلا به آلرژی ایجاد نمی‌کنند. در حال حاضر تعدادی از بهترین و بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده عطر در زمینه تولید انواع عطرهای ارگانیک و خوشبو مشغول فعالیت هستند و محصولات باکیفیت خود را وارد بازار می‌کنند تا در اختیار افراد حساس قرار بگیرد. در زمان خرید عطرهای طبیعی به برچسب محصول توجه داشته باشید.
جمع‌بندی
امروزه استفاده از عطرها، ادکلن‌ها، خوشبوکننده‌های هوا، دئودرانت‌ها، شوینده‌ها، شامپوها و سایر محصولات معطر در زندگی روزمره انسان‌ها اجتناب‌ناپذیر است. در این مقاله راجع به موضوع آلرژی و حساسیت به عطر صحبت کردیم. در مورد مواردی همچون علت، علائم، روش‌های جلوگیری از ابتلا، روش درمان حساسیت به رایحه عطر نیز اطلاعاتی در اختیارتان قرار دادیم.
امیدواریم مطالعه این مقاله برای کسانی که به بوی عطر و ادکلن و محصولات معطر دیگر حساسیت دارند، مفید واقع شده باشد. اگر در اطرافیان شما نیز کسی دچار این مشکل است، مطالعه این مطلب را به او پیشنهاد کنید. از این که تا انتها با ما همراه بودید، متشکریم.
